Hutbe: Akîde Mü’minin Olmazsa Olmazıdır
“İnsanlardan kimisi var ki, şüphe içinde (uçurumdan düştü düşecek bir halde) Allah’a ibadet eder. Eğer kendisine bir hayır gelirse bununla gönlü hoş olur. Şayet başına bir kötülük gelirse, gerisin-geri (küfre) dönüverir. O dünyayı da kaybetmiştir, âhireti de. İşte bu apaçık ziyanın ta kendisidir.” (Hacc: 11)
Kardeşlerim, bugün Hicrî Zilhicce ayının 19’u 1444/Cuma
Akîde, mü’minin hayatındaki sarsılmaz dayanağıdır. Tüm dünya sarsılır da o, bu dayanağa bağlı ve yerinden oynamaz kalır. Bütün olay ve güçler onu çekiştirir, ama o bu sarsılmaz kayaya tutunmuştur. Etrafındaki tüm dayanaklar yıkılır, ama o değişmez ve yıkılmaz temele sarılmıştır.
İşte mü’minin hayatında akidenin değeri budur. Bundan dolayı mü’min, akîdesine tutunmak, akîdesine güvenip bağlanmak, bu konuda şüpheye kapılmamak ve inancı için bir mükâfaat beklememek zorundadır. Çünkü akîdenin kendisi bir mükâfaattır. Akîdenin kendisi bir sığınaktır, bir dayanaktır. Evet, akîdenin kendisi bir mükâfaattır. Hidayet arayan bir kalbi nura boğan bir mükâfaattır. Yüce Allah, bir sığınak, bir huzur vesilesi olsun diye akideyi mü’min bir kişiye bağışlamıştır. Yani o, bizzat bir mükâfaattır.
Bir mü’min, etrafındaki rüzgârlara kapılarak giden, kasırgalara sürüklenen ve huzur nedir bilemeyen sapıtmış şaşkınları görünce daha bir iyi kavrar akidesinin değerini. Çünkü o, akîdesiyle huzura kavuşmuş, sebat bulmuş, zihnen rahatlamış, Allah’a bağlanmış ve bu bağlanışla mutluluğa ermiştir.
Âyet-i Kerime’nin sözünü ettiği insan tipine gelince: Bu kimse, akîdesini ticârî pazarların bir alış-verişi haline getirmiştir. “Kendisine bir hayır gelirse, yatışır.” Ancak o zaman “bu imanda bir hayır var” der. Çünkü bu inanç, kendisine yarar getirmiştir. Hayvanlarının verimini artırmış, ekinini çoğaltmış, ticaretine kâr getirmiş ve ticarî bir revaç sağlamıştır. Ama “başına bir fitne gelirse, yüzüstü küfre döner.” Dünyada zarar etmiş; çünkü başına gelen belaya sabredememiştir. Kendine hâkim olamamış ve durumunu Allah’a havale edememiştir. Âhirette zarar etmiş, çünkü yüzüstü dönüş yapmış, akîdesinden kopmuş ve işini kolaylaştıran hidayet yolundan uzaklaşmıştır.
Âyet-i Kerime, bu kimsenin Allah’a ibadetini “uçurum kenarında”ymış ifadesiyle tanıtmakta. O, akîdeye gereği gibi sarılmamış ve ibadette sebat etmemiş bir haldedir. Âyet, bu kimseyi ilk dokunuşla uçurumdan düşüverecek sebatsız bir cesetmiş gibi tanıtmıştır. Bundan dolayı böyle olan bir kimse, fitneyle karşılaşır karşılaşmaz geri döner. Çünkü onun sebatsız duruşu, bu geri dönüşünü önceden hazırlamıştır.
Kâr-zarar hesabı, ancak ticarette geçerli olabilir. Bu hesabın, akîde meselesinde yeri yoktur. Akîde, kendi anlamından dolayı kucaklanan bir haktır. Bu, duyarlı bir kalbin nur ve hidayeti kabullenme faaliyetidir. Zaten bu kalp, ancak bu nur ve hidayetle faaliyete girebilir. Akîdenin mükâfaatı, bizzat kendisinde mevcuttur. Çünkü o, rahatlık ve huzurun kaynağıdır. Bundan dolayı akîdenin dışında bir yerde mükâfaat aranamaz.
Bir mü’min: kendisine verilen hidayetin, ilâhî yakınlıkla varılan huzurun şükrünü îfâ etmek için Rabbine ibadet eder. Bunun sonucunda bir mükâfaat varsa bu, sadece Allah’ın lütuf ve minnetidir. İman veya ibadetle hak edilen bir mükâfaat. Çünkü mü’min, Rabbini tecrübe edemez. O, Rabbinin kendisi için takdir ettiğini peşinen kabullenmiştir. Kendisiyle ilgili her konuda peşinen teslim olmuştur. Karşılaşacağı her sıkıntıya ve kavuşacağı her bolluğa razı olarak teslim olmuştur. Çünkü iman, satıcı ve müşteri arasında geçen bir ticari alış-veriş değildir. İman, teslimiyettir. Yaratığın, Yaradan’a; işin asıl sahibine ve varlığının temel kaynağına teslimiyetidir.
Fitne dokunur dokunmaz gerisin geriye dönüş yapan kimse ise benzersiz ve şüphe götürmez bir zarara uğramıştır. “İşte apaçık hüsran budur.” Çünkü bu kimse mal, sıhhat veya Allah’ın kullarına imtihan diye verdiği diğer dünya metaları yanında huzurunu, güven ve hoşnutluğunu da kaybetmiştir.
Bu kimse, Yüce Allah’ın; Rablerine güven derecelerini, belalara karşı sabırlarını, kendisine karşı samimiyetlerini, kaza ve kaderini kabullenme durumlarını denemek için kullarını geçirdiği dünyevî imtihanı kaybetmiştir. Aynı zamanda bu kimse âhireti de kaybetmiştir. Âhiretin nimetlerini, ilâhî yakınlık ve rızayı da kaybetmiştir. Bundan büyük bir zarar düşünülebilir mi?
07.07.2023
Hazırlayan: Emrullah AYAN
