Hutbe: Hicret Kur’an’ı Hayata Hakim Kılma Mücadelesidir

“Eğer siz o(Hak elçisi)’ne yardım etmezseniz, iyi bilin ki, Allâh ona yardım etmişti: Hani yalnız iki kişiden biri olduğu halde, inkâr edenler kendisini (Mekke'den) çıkardıkları sırada ikisi mağarada iken arkadaşına "Üzülme, Allâh bizimle beraberdir!" diyordu. (İşte o zaman) Allâh (ona yardım etti) onun üzerine sekine(huzûr ve güven duygu)sunu indirdi ve onu, sizin görmediğiniz askerlerle destekledi; inanmayanların sözünü alçalttı. Yüce olan, yalnız Allâh'ın sözüdür. Allâhdâimâ üstündür, hüküm ve hikmet sâhibidir.” (Tevbe:40)

Çok Kıymetli Müslümanlar, Bugün Hicri 1445 yılı muharrem ayının 3 ü Cuma. Rabbimiz bu günümüzü dünden, yeni yılımızı da geçen yıldan hayırlı eylesin. Hicri yeni yılımız bereket getirsin. Müslümanların literatüründe hicret takvim başlangıcı olarak önem arz etmektedir. Ayrıca hicretin tarihinde ibret alınacak birçok konu mevcuttur. Hutbe ölçeğinde hicret ve yansımalarını gündeme getirmek isterim.Hicret sözlükte bir yerden başka bir yere göç etmek, mekan değişikliği yapmak anlamındadır. İslamîliteratürde ise; Rasulullah’ınMiladî 622 yılında Mekke’den Medine’ye göç ederek, İslam toplumunun temellerinin atılmasına yönelik yapılan çalışmaların başlangıcına denir. Bu olay Müslümanlarca takvim başlangıcı olarak da kabul edilmiştir.Hicret siyer kaynaklarındaki bilgilere göre Risaletin 13. yılı içerisinde Mekkeli müşriklerce Müslümanlara yapılan işkencelerin tahammül sınırlarını aşması sonucunda aşamalı olarak gerçekleştirilen bir ameldir. Hicretten tarihi kayıtlardaki bilgiler dikkate alındığında hayata taşıyabileceğimiz birçok ilkeye ulaşabiliriz. Örneğin; Müslüman bir oluşumun lideri olan Rasul’ün bölgeyi en son terk etmesi, kafir, eziyet ve işkencede sınır tanımayan bir toplumda yaşasa da güvenilirliğin gereği emanetleri sahiplerine ulaştırması, Medine’ye gittiği halde ters istikameti kullanması, güzergahı iyi bilen bir rehber edinmesi, iyisinden binek temini ve Mekke’de ki müşriklerin durumu hakkında bilgi toplamasını sayabiliriz. Yani Rasulkul olarak elinden gelen tüm çabayı ortaya koyuyor. Ben Allah’ın elçisiyim deyip sorumluluklarını Allah’ın üzerine atmıyor. Kaynaklardaki mucizelerle örülmüş insanüstü peygamber telakkisi ile bu bilgileri karşılaştırdığımızda anlatılanların İsrailiyat’a ait bilgiler ve menkîbeler olduğunu ifade etmeliyiz. Ayrıca günümüzde bazı velilere,(!)mürşidlere, üstadlara(!) atfedilen tayy-i mekan ve tayy-i zaman gibi kerametler herhalde son nebiye verilmemiş olacak ki bu kadar büyük ölümcül sıkıntı ve zorluklarla dolu bir yolculuğu tercih etmiştir. Rasulullah’ın hayatında gerçekleşen bu hicret mekânsal hicrete bir örnektir. Kur’an buna dair Ashab-ı Kehfi, İbrahim ve Musa (a)’ı örnek verir.

Hicretin öncelikli olarak akidevî, fikrî bir yönü vardır ki sahabelerin hayatlarına baktığımızda, o döneme ait tüm şirk düşünce ve anlayışından hiç dönmemecesine ve köklü bir ayrışmayı, arınmayı gerçekleştirdiklerini görürüz. BugününMüslümanlarınında aynı akidevi bir hicrete, teberriye, ve arınmaya fazlasıyla ihtiyacı vardır. Sahabeler nasıl dönemlerinde ki sahte ilah ve rabbleri terkedip, kullukta aracı olarak kabul edilen manevî önderleri reddettilerse, aynı şekilde günümüz Müslümanları da beşeri ideolojileri, ibadette aracı olarak görülen tüm önderleri, Allah’a ait olan vasıf ve sıfatları kendilerinde gören tüm ilah taslaklarını reddetmeleri gerekmektedir ki hayatlarında hicreti gerçekleştirmiş olsunlar.

Hicretin amelî yönü de akideden bağımsız olmaksızın anlaşılması gerekli bir husustur. Bu, insana her zaman musallat olabilecek olan küçük ya da büyük tüm haram ve günahlardan, kaçınıp, farzları ve salih amelleri ifaya gayret şeklinde olmalıdır. Hicret,  Allah’ın yasakladığı, şeytan ve taraftarlarınca süslenen amellerden, Allah’ın razı olduğuadına takva dediği ve karşılığının kat kat verileceği salihat olarak bildirilen amellere yönelmektir.

Hicretin Kur’an’da bir de olumsuz anlamda kullanımı söz konusudur. O hale düşmekten de kendimizi korumalıyız. Rabbimiz, kıyamet günü Rasulün diliyle Furkan Suresi 30. ayette;  "Ya Rabbi, kavmim, bu Kur'an'ı terk edilmiş bıraktı" demiştir.Evet bugün birçok Müslüman maalesef bu ayette bildirilen husustan bi haber belki Kur’an’ı çokça telaffuz ettiği, hatmettiği“atalar kültü bir dini” kendince yaşamaya çalışmaktadır. Samiri ve belam tipli insanların din diye anlattığı birçok hurafe ve şirk karışımı anlayışı gönül rahatlığıyla cennet mükafatı umuduyla yaşamaktadır.Oysaki, Rabbimiz Kitab’ında insanları yaptıkları tüm davranışlar ve tercihler için uyarmakta, her bireyin Kitab’tan sorguya çekileceğini bildirmektedir.

Özetle hicret; Cahili düşünceye ait akide ve anlayış ve pratiklerden arınmak için vahye yönelmek, doğru dini yaşama mücadelesi vermektir.Allah’ın dininin çağdaş firavun ve ebu cehillerce bireysel ve toplumsal olarak İslamî hayatı yaşanmaz hale getirmeleri sonucu yeni yaşam alanları için harekete geçmektir.

Hicret; Bir kaçış, bir yok oluş değil, yeniden dirilmek ve var olmak için inkılabî bir yürüyüştür.

Hicret; tüm dünyevî değerleri gerektiğinde Allah için terk etmek, onları Allah’ın dini için feda etmektir.Hicret; tüm soyut ve somut sahte putlardan (ikonlaştırılmış, yüceltilmiş ölü ya da diri insanlardan, cisimlerden, dünyevi makam ve mevkilerden, şöhret ve ünvanlardan, dini önder ve liderlerden devlet başkanı ve siyasi otoritelerden, idarecilerden, spor, müzik ve sanat alanlarında yüceltilen, ilahlaştırılan tüm şahsiyetlerden) Allah’a yönelmek, hiçbirini O’nun önüne geçirmemektir. Hicret; zulüm, baskı ve işkenceden, şirk ve küfürden kaçış, kalplerin derinliklerindeki hasret, özlem ve acı bir buruklukla özgürlüğe, umuda bir yolculuktur.

Hicret; kula kulluktan zillet içinde kölelik ve esaret altında yaşamaktan, yüce Allah'a O'nun belirlediği ölçüler içerisinde ibadet ve kulluk yapmaya ve onurla mücadeleye yolculuktur.

Hicret; doğup yaşanılan, hatıralarla süslenip bezenilen, sevgi, aşk, sevinç ve üzüntülerin harmanıyla yoğurulan toprakların, bin bir duygu içerisinde terkedilmesi, zorlu bir mücadeleye, yepyeni bir yaşama, bambaşka diyarlara yolculuktur.

Ve hicret kardeşliktir, muhacirlere ensar olmaktır. Kardeşinin acılarına ortak olmak onlara destek olmaktır.

Rabbimiz hicrî yılımızı mübarek eylesin. Felahımıza vesile kılsın. Ümmetimize dirlik ve dirilik versin.

Hayati İSAOĞLU

21.07.2023