İLKAV’ DA KURBAN BAYRAMI NAMAZI VE BAYRAMLAŞMA
Sabahın erken saatlerinde kurban bayramı namazı için bir araya gelen Ankaralı Müslümanlar bayram namazı kıdıktan sonra birbirleri ile bayramlaştılar. Namazdan önce Şeyho Duman Hocanın sohbeti oldu.Sohbette Duman hoca şu hususlara değindi.
‘’Allah her zaman bizleri görüyor-gözetliyor. Rabbimiz bunun farkında olmayı bizlere nasip etsin. Allah sınırlarına dikkat edilmesini istiyor. İnsanlardan kendilerine yazık edenler “Yazıklar olsun sana, yine yazıklar olsun sana…” (Kıyamet: 34) âyetinin muhatabı olurlar. Allahu Teâlâ âdetâ şöyle seslenerek kınıyor: “Sen temiz yaratılmıştın, sınırlarıma riayet etmeden yaşayarak kendinizi kirletmişsiniz” Bir kısmı da Allah’ın hudutlarına/sınırlarına riayet etmişler. Onlara da meleklerin müjdeli hitaplarına mazhar olmuşlardır: “Rablerine karşı gelmekten sakınanlar da grup grup cennete sevk edilirler. Cennete vardıklarında oranın kapıları açılır ve cennet bekçileri onlara şöyle der: ‘Size selam olsun! Tertemiz oldunuz. Haydi ebedî kalmak üzere buraya girin.’ “ (Zümer: 73)Bunlar ayrıca YâsînSûresi 58. âyetinde de Allah’ın müjdeli hitabına mazhar olurlar:“Çok merhametli olan Rab’den bir söz olarak (kendilerine) ‘selam’ (vardır).”Allah’ın ve meleklerinin müjde içerikli hitaplarına muhatap olmak Allah’ın sınırlarına riayet etmekten geçer.“Hakka yönelen bir kimse olarak yüzünü dine çevir. Allah’ın insanları üzerinde yarattığı fıtrata sımsıkı tutun. Allah’ın yaratmasında hiçbir değiştirme yoktur. işte bu dosdoğru dindir. Fakat insanların çoğu bilmezler.” (Rum: 30)
Bu âyetten çıkan mesajlar da şöyle özetlenebilir: Benim yarattığım fıtratı bozmayın. Eğer bu yaratılışı bozarsanız sonucuna katlanırsınız. Ayrıca fıtratını bozanlara Rabbimiz “Ben sizi böyle yaratmamıştım” ifadesine muhatap olacaklardır. İnsanlar hata yaptıkça, günah işledikçe bunlar insanda yaralar açar. Bu yaralar onu yaratılış özelliklerinden uzaklaştıracaktır. Şeytan da zaten bu fırsatı kaçırmaz ve insanların gerek kendi fıtratlarını gerekse de yaratılmış diğer varlıkların fıtratlarını bozarlar ve fesadı yaygınlaştırırlar: “… Yine onlara emredeceğim de Allah’ın yarattığını bozacaklar..” (Nisâ: 119)Halbuki Allah; fıtratın bozulmaması için insana uyarılar içeren, yönlendiren Kur’ân’ı göndermiştir. Kur’an, hayatın ve fıtratın korunması için gönderilmiş ilâhî bilgi kaynağıdır. Maalesef bugün Kur’an, güzel sesli hafızlar tarafından, bilmem hangi makamda ölülerin arkasından veya mezarlarda okunur hale gelmiştir. Halbuki Allah;
“Biz, Kur’an’dan öyle âyetler indirmekteyiz ki, mü’minler için şifâ ve rahmettir. Zalimlerin de ancak sapıklığını artırır.” (İsrâ: 82) buyurur.Allah’ın hayatımız için göndermiş olduğu bu Kur’an’ın prensiplerini madde madde uygularsak hayatımızın hastalıklarına şifâ olduğunu çok açık olarak göreceğiz.’’
Bayram namazı hutbesini Yalçın İçyer hoca verdi.İçyer hoca hutbesinde Adem As ve Habi-Kabil kıssaları bağlamında ihlas,Allah’tan gerektiği gibi korkma,hased ve kardeşine merhametle davranma konuları üzerinde durdu.
Hutbe aşağıda verilmiştir.
RAHMET VE TEVHİD AYI RAMAZAN
ADEM'in İKİ OĞLUNUN KISSASINDAN ALMAMIZ GEREKEN DERSLER
وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبَا قُرْبَانًا فَتُقُبِّلَ مِن أَحَدِهِمَا وَلَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الآخَرِ قَالَ لَأَقْتُلَنَّكَ قَالَ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ (Ey Muhammed!) Onlara, Âdem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak oku. Hani ikisi de birer kurban sunmuşlardı da, birinden kabul edilmiş, ötekinden kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, “Andolsun seni mutlaka öldüreceğim” demişti. Öteki, “Allah, ancak kendisine karşı gelmekten sakınanlardan kabul eder” demişti. لَئِن بَسَطتَ إِلَيَّ يَدَكَ لِتَقْتُلَنِي مَا أَنَاْ بِبَاسِطٍ يَدِيَ إِلَيْكَ لَأَقْتُلَكَ إِنِّي أَخَافُ اللّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ “Andolsun! Sen beni öldürmek için elini bana uzatsan da ben seni öldürmek için sana elimi uzatacak değilim. Çünkü ben âlemlerin Rabbi olan Allah’tan korkarım.” إِنِّي أُرِيدُ أَن تَبُوءَ بِإِثْمِي وَإِثْمِكَ فَتَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ وَذَلِكَ جَزَاء الظَّالِمِينَ Ben istiyorum ki, sen benim günahımı da, kendi günahını da yüklenip cehennemliklerden olasın. İşte bu zalimlerin cezasıdır.”فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِيهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِينَ Derken nefsi onu kardeşini öldürmeye itti de (nefsine uyarak) onu öldürdü ve böylece ziyan edenlerden oldu. 5/27-30
I-GİRİŞ
Rahman ve Rehim olan alemlerin Rabbına hamdediyorum. Salat ve selam Rahmana hamdetmenin yolunu yaşayarak gösteren tüm resullere ve dostlarına olsun. Rabbım onların yolunda gidenlerden razı olsun. Bizleri onlardan eylesin.
Sevgili kardeşler! Sizleri Allah'ın selamı ile selamlılyorum. Rabbım sizlerin ve tüm mazlumların yardımcısı olsun. Ramazan, müslümanların Allah'a yakın olduğu aydır. Ramazan onun için rahmet ayıdırr. Onun için sizinle merhametin zirvesini bize anlatan Kur'an'ın bir kıssasını paylaşayım. Hz.Adem'in iki oğlunu kıssası. Kur'an'da geçen ve büyük bir yekün tutan kıssalar bize rahmet olarak anlatılıyor. Onlardan ders çıkaralım ve örnek alalım diye anlatılıyor. لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِّأُوْلِي الأَلْبَابِ مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَى وَلَكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ Andolsun ki, onların kıssalarında akıl sahipleri için ibret vardır. Kur’an, uydurulabilecek bir söz değildir. Fakat kendinden öncekileri tasdik eden, her şeyi ayrı ayrı açıklayan ve inanan bir toplum için de bir yol gösterici ve bir rahmettir.12/101 İslam ümmetinin bu kıssalardan çıkaracağı çok dersler vardır. Bu kıssalar boşuna anlatılmıyor. Rabbım bu anlatacğım kıssadan gereken dersi almayı bize nasip etsin.
II-KISSAYI DOĞRU ANLAMAK
Kur'an kıssalarından ders çıkarmanın ilk yolu kıssları doğru anlamakatan geçer. Hz. Adem'in iki oğlu hakkında anlatılan bu kıssa oldukça özet ve kısa anlatılıyor. Detaylara inmeden bir kaç ayette öz olarak anlatıluıyor. Çünkü kıssanın bize gereken olanın ders almamaızdır. Kıssanın önünde iki engel vardır.Birincisi, tarihsel israiliyat haberler, ikincisi çağdaş israiliyat. Bunlar benim hutbemin konusu değildir. Ancak iki noktayı altını çizerek belirteyim. Bu kısaca anltılan kıssa hakkında uydurulan israiliyattan uzak okumak gerekiyor. Mesela, ayette kardeşin öldürülürmesinin sebebi sunumun kabul edilmememsi gösteriliyor. Uydurma haberler, iki kızdan dolayı gösteriyor. İkincisi çağdaş israiliyattır. Mesela, bu kıssanın yaşanmadığını, allahın sanatsal olarak örenk vetrdiğini iddiası. Bunların hepisi kur'an dışı iddialardır. Bu kıssa yaşamış bir tarihi olaydır. Allah ondan ders alalım diye bize anlatıyor. Yani geçmiş ve çağdaş uydurmalardan arındırarak okumalıyız. Şimdi bu bakış açısı ile kıssadan kısaca aldığımız derslere bakalım.
III- DÜŞÜNENLER İÇİİN GÜZEL DERSLER
Bu kıssadan alacağımız güzel dersler vardır. Özellikle biz müslümanların alması gereken dersler vardır. Beni de bu kıssayı anlatmaya iten bu dersler oldu. Özellikle siz kardeşlerime ve tüm müslümanlara bu dersleri güzel okumamaızı istiyorum. Rabbım ders almayı nasip etsin. Aşağıda vereceyim derslerle ilgili iki kitap tavsiye ediyorum. Said Havva Ruh Terbiyemiz ve imam Gazalinin İhya Ulum din dördüncü cildi. Kalbin halleri, hased, günah bölümleri.
1.DERS; İHLASLA KULLUK YAPMAK
Yukarda da ifade ettim kıssayı dikkatle okursak sunum-kurban- kabul edilişinin sebebi takvadır. İhlas üzere rabbına kurban sunan kardeşin sunusu kabul görüyor. '…Allah(cc) takva olanı kabul eder..' O halde amellerimizde riya, menfaat ve makam beklemeden sadece Allah rızasını gözetlemek gerekiyor. Zumer suresi ilk ayetlerden itibaren işliyor bu konuyu. إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ Ey Muhammed! Şüphesiz ki, Kitab'ı sana hak olarak indirdik. O halde sen de dini Allah'a has kılarak ihlas ile kulluk أَلَا لِلَّهِ الدِّينُ الْخَالِصُ وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاء مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِيُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ فِي مَا هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي مَنْ هُوَ كَاذِبٌ كَفَّارٌİyi bilin ki, halis din yalnız Allah’ındır. O’nu bırakıp da başka dostlar edinenler, “Biz onlara sadece, bizi Allah’a daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz” diyorlar. Şüphesiz Allah, ayrılığa düştükleri şeyler konusunda aralarında hüküm verecektir. Şüphesiz Allah, yalancı ve nankör olanları doğru yola iletmez. 39/2-3 Ve ihlasla ilgili bir hayli disler vardır. Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu:
"Şüphesiz Allah, biçimlerinize ve sözlerinize bakmaz, işlerinize ve kalblerinize bakar."
Ebû Hureyre radıyallahu anh. İbn Mâce.
2.DERS; İNSAOĞLUNUN DÖKTÜĞÜ İLK KANNIN SEBEBİ, HASED
Hased, kardeşinin güzelliklerini çekememeyip ona tuzaklar kurmaktır. Kardeşini tebrik etmesi ve onun gibi samimi olması gerekirken, hased onu öldürmeye teşvik ediyor. Bu cümleleri yazarken Hz. Yusuf kıssasını seyir ediyordum. Tamda hasedin anlatıldığı sahne. Yusuf(as) kıssaıda hasedin canlı bir örneği. Bir hadiste hased, 'Salih amelleri ateşin kuru odunu yiyip bitirdiği gibi bitiren hastalık'1 olarak tanıtılır. Ve insanlık tarihinde ilk kanın dökülmesine sebep olan bu hastalığı bize anlatmak için rabbımız bu kıssayı bize anlatıyor. Allah(cc) kainattaki şerlerden sakınmayı son resule(ass) emir ediyor. Ve üç şerri özellikle hatırlatıyor. Onlardan bir tanesi, 'وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ hased edenin hasedinden…'dir. 113/5
3.DERS; ALLAH KORKUSUNU HAYATIN İLKESİ YAPMAK
'…… seni öldüreceyim….' diyen kardeşine, '….. ben seni ölmeketen rabbımdan korkarım. Benim ve senin günahını yüklenmeni isterim…' Allah korkusu, gönlünü kaplamış bir mümin. Günah işlemekten korkar. Çünkü rabbından korkuyor. Bu tarihsel sünnet son elçininde korkusu idi. 10/15 Bir rivayette şöyle buyuruluyor. 'Günahlardan çok korkan, Allah’a en çok ibadet edenlerden olur. [İbni Mace] Tertemiz kalmanın ilkesi bu ahlaktır. Sevgili kardeşler.
4.DERS; KARDEŞİNE KARŞI ÖFKE, KİN VE İHTİRASLA DEĞİL MERHAMETLE KARŞILIK VERME
Büyük imtihan. Ve bügün su ve hava gibi ihtiyacı olduğumuz olay. Bakın kıssayı okuyalım bu kısmı ile. Kardeşi, '… Ben seni öldüreceyi….' diyor. Cevaba bakın kardeşler. '…… sen bana elini uzatırsan beni öldürmek için, ben sana elimi uzatmam seni öldürmek için….' Mümin ihtirasla ve öfkeyle kalkmaz ve oturmaz. İşte kıssa bize bunu anlatıyor. الَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ Onlar bollukta ve darlıkta Allah yolunda harcayanlar, öfkelerini yenenler, insanları affedenlerdir. Allah, iyilik edenleri sever.'3/134 Bu kıssanın anlattığı kardeşlik ahlakı yaşanırsa, Allah'ın bize vaad ettiği zafer çok yakın olacaktır. İmamların herbirisi bir vasfı ile tanınır. İmam Ebu Hanife de insanlarla uzun uzun tartışmaları ile tanınır. Bir gün, bir kardeşi ile tartışan oğlunu tartışmadan men eder. Oğlu sorar sevgili babamsen hep tartışırdın, ama bizi alıkoyuyorsun. O da şu güzel cevabı veririr. 'Bizler, tartışırken kardeşimizin imanını başında bir kuş gibi bilir ve uçurmamak için dikkat ederdik. Ama siz kadeşinizinin imanını uçurmak için tartışıyorsunuz.'2 Ne doğru bir tesbit.
Sevgili kardeşler! Rahmet ayı olan ramazan ayında bu kıssayı okuyalım ve hayata geçirelim ve islam ümmetinin başında ki kardeş düşmanlığının kaldırılmasına vesile kılalım. 'Şüphesiz müminler kardeştir' 49/15 ilkesini yaygınlaştıralım ve şu duayı sürekli yapalım. Ensar ve muhacirin arasında ki dua. وَالَّذِينَ جَاؤُوا مِن بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلًّا لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ Onlardan sonra gelenler ise şöyle derler: “Ey Rabbimiz! Bizi ve bizden önce iman etmiş olan kardeşlerimizi bağışla. Kalplerimizde, iman edenlere karşı hiçbir kin tutturma! Ey Rabbimiz! Şüphesiz sen çok esirgeyicisin, çok merhametlisin.” 59/10 Rabbim bize de bu güzel ahlakı nasip etsin ve bizi kıssada anlatılan dersleri alanlardan eylesin. Allaha emanet olun.
Kardeşiniz
Yalçın İçyer
Ramazan1439/2018 Essen
1-Said Havva Ruh Terbiyemiz, İmam Gazali ihya Hased bölümü
2-Muhammed Ebu zehra Mezhepler Tarihi Ebu Hanife ve İmamlar Sultanlar M. islamoğlu
Allah kurban bayramını Müslümanların dirilişine vesile kılsın,bayramınız mübarek olsun.